Grzybica skóry i błon śluzowych to choroba zakaźna wywoływana przez grzyby chorobotwórcze. Spośród ok. 200 000 gatunków grzybów tylko 150 może wywoływać choroby, a niektóre z nich są nawet elementem prawidłowej flory człowieka. Zakażenia grzybicze skóry to jeden z najczęstszych powodów wizyt u dermatologa, najpowszechniejszym z nich jest grzybica paznokci.
Nie zawsze kontakt z zarodnikami grzybów prowadzi do pojawienia się choroby – zdrowy organizm potrafi skutecznie zwalczyć infekcję, jednak w przypadku zaburzeń odporności grzyby mają łatwiejszy dostęp do naskórka lub skóry. Niektórzy twierdzą, że grzybica spowodowana jest nieprawidłową lub nie wystarczającą higieną, jednak nie jest to prawdą, a chorobie sprzyja częsty kontakt z wodą i detergentami wyjaławiającymi skórę. Bardziej na to schorzenie narażone są osoby chorujące na nowotwory, zarażone wirusem HIV, stosujące przez długi okres czasu antybiotyki, leki immunopresyjne i kortykosteroidy, a także cierpiące na przewlekłe choroby jak cukrzyca, czy niedoczynność tarczycy. Do zakażenia może dojść bardzo łatwo podczas przymierzania obuwia w sklepie, noszenia pożyczonych butów, korzystania ze wspólnych toalet i łazienek, mieszkania w dużych skupiskach ludzi (np. hotelach, sanatoriach), wizyty w salonach kosmetycznych i fryzjerskich, gdzie narzędzia nie są w należyty sposób dezynfekowane czy noszenia nieprzewiewnego obuwia bądź bielizny ze sztucznych materiałów.
Rodzaje i objawy grzybicy:
Grzybica skóry owłosionej – najczęściej występuje ona u dzieci, które zaraziły się od rówieśników lub od zwierząt (np. kota). Do jej odmian należy grzybica drobnozarodnikowa powierzchowna objawiająca się licznymi ogniskami złuszczania skóry z jakby równo przystrzyżonymi włosami. W przypadku grzybicy strzygącej powierzchownej pojawiają się ogniska wyłysienia o złuszczającej się powierzchni, na których włosy są różnej długości. Z kolei grzybica strzygąca głęboka powoduje pojawienie się bolesnych zapalnych guzów lub nacieków z sączącą się treścią ropną. Mężczyźni mogą też cierpieć na grzybicę obejmującą owłosioną skórę brody, która przybiera postać zapalnych guzów z sączącą się treścią ropną albo ognisk złuszczających.
Grzybica skóry gładkiej – może dotyczyć każdej części ciała, a jej objawami są najczęściej ogniska rumieniowo-obrzękowe z grudkami i krostami na obwodzie albo ogniska rumieniowo-złuszczające z odczynem zapalnym.
Grzybica stóp występuje w trzech odmianach. Międzypalcowa objawia się maceracją naskórka, rumieniem i złuszczaniem, najczęściej obejmuje przestrzeń pomiędzy trzecim i czwartym palcem stopy. O odmianie potnicowej świadczą ogniska rumieniowo-wysiękowe z licznie występującymi pęcherzykami w okolicy śródstopia. Odmianę złuszczającą rozpoznać można po ogniskach rumieniowo-złuszczających zlokalizowanych na podeszwach i bocznych częściach stopy.
Grzybica paznokci – występuje głównie u dorosłych i częściej dotyczy paznokci stóp, objawia się zgrubieniami, przebarwieniami, łamliwością oraz nadmiernym rogowaceniem i pobruzdowaniem płytki paznokciowej, co w efekcie powoduje jej kruchość i łamliwość.
Drożdżyca błon śluzowych – obejmuje najczęściej jamę ustną oraz narządy płciowe, jej objawem są białawe ogniska przypominające mleczne naloty, którym towarzyszy świąd i pieczenie.
Do często występujących grzybic oprócz wymienionych wyżej należą też kandydoza kątów ust (zajady) oraz paznokci i wałów paznokciowych, a także wyprzenia drożdżakowe i łupież pstry. Osoby, które zauważyły u siebie jakiekolwiek problemy skórne, powinny jak najszybciej zgłosić się do dermatologa, który postawi jednoznaczną diagnozę i zleci ewentualne badania dodatkowe.
Leczenie grzybicy
Skutecznym sposobem wyleczenia grzybicy jest stosowanie specjalnych preparatów zewnętrznych oraz leków doustnych. Konieczna jest też dezynfekcja obuwia i bielizny, albo ich wymiana na nowe. Istotne znaczenie ma również profilaktyka zapobiegająca nawrotom choroby. W razie zdiagnozowanej grzybicy lekarz zaleci odpowiednią metodę leczenia oraz określi czas trwania terapii.